over ons en onze BUURTVERENIGING

 

Begin en succes

 

Toen wij als buurtbewoners in september 2019 hoorden dat de gemeente een hoge toren wilde bouwen op de hoek Orteliuskade - Jan Evertsenstraat, zijn we op onderzoek uitgegaan. Na contact met de gemeente bleek dat de locatie van de toren niet goed was doordacht. Ook was en is er totaal geen buurt inspraak geweest over de plannen. Het was de bedoeling dat zij al in april 2020, zonder enige buurtparticipatie, aan de wethouder gepresenteerd zouden worden!

 

In oktober 2019, hebben Laurens en Michiel actiegroep en buurtvereniging Geen MonsterToren opgestart om de gemeente te bewegen de toren niet te bouwen. En om de huidige buurtbewoners goed te betrekken in de ontwikkeling van het bouwproject Mercatorpark.

 

Dankzij de inspanningen van Geen MonsterToren is toen toch een buurtparticipatie-traject gestart (een eerste succes!).

 

Door het verloop van het project tot nu toe vinden wij het als buurtvereniging heel belangrijk dat de mening van de buurt evenredig gaat meetellen bij het ontwerp van de nieuwe buurt. We willen ook een blok vormen tegen de politieke krachten van het gemeentebestuur en de commerciële belangen van projectontwikkelaars.

 

We zijn ondertussen acht maanden, veel werk en lessen verder. Véél meer mensen hebben zich aangesloten bij Geen Monstertoren. 268 mensen hebben in één week hun handtekening gezet onder onze petitie om de toren te stoppen en de bebouwing aan de oost zijde van de Mercatorpark ontwikkeling laag te houden. En we hebben ons tweede concrete succes: de gemeente heeft aangekondigd dat de bouw van hoogbouw op die plek niet doorgaat!

 

”We zijn tot de conclusie gekomen dat hoogbouw aan de A10 hoort en de wat lagere bebouwing gewoon aan de Orteliuskade.." (D. Bruijne, Webinar #2: Project Mercatorpark, 18 juni 2020)

 

Dit was géén reden om onze actiegroep/buurtvereniging op te heffen, sterker nog, nu komt een véél mooier doel in zicht: we willen de nieuwe buurt sámen met de huidige buurtbewoners en de gemeente vormgeven door middel van co-creatie. Dit betekent dat we véél nauwer betrokken kunnen zijn en écht vorm kunnen geven aan onze buurt. Dit is een grote kans, en ook een grote verantwoordelijkheid.

 

 

Waar Geen MonsterToren voor staat

 

- we zijn vóór meer woningen in Amsterdam, ook voor nieuwe woningen in Mercatorpark;

- we zijn tégen de hoge toren die nu gepland is op de hoek Orteliuskade - Jan Evertsenstraat;

- we zijn tégen bebouwing hoger dan 5 verdiepingen ten oosten van de Admiraal Helfrichstraat;

- we willen als buurtbewoners op betekenisvolle manier betrokken worden bij de ontwikkeling van dit project door middel van co-creatie;

- we pretenderen niet dat we de héle buurt vertegenwoordigen;

- we zijn geweldloos, in woord en daad. Dit betekent dat we iedereen met respect behandelen, en bijvoorbeeld ook dat we niet schelden;

- we zijn open en gedecentraliseerd: iedereen die bovenstaande punten respecteert, kan actie ondernemen uit naam van GMT.

 

 

Strategie

 

We zetten ons lokaal in om onze buurtbewoners bewust te maken van de plannen van de gemeente en hen actief te betrekken om die plannen te beïnvloeden. We zijn er intussen achtergekomen dat hetzelfde probleem dat wij hier ondervinden, op veel grotere schaal in héél Amsterdam leeft.

 

In de praktijk dus een probleem terwijl de gemeente in theorie hetzelfde voor ogen heeft als wij. In het coalitieakkoord "Een nieuwe lente en een nieuw geluid" (mei 2018; https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/volg-beleid/coalitieakkoord-2018) staat het volgende:

 

"WIJ AMSTERDAMMERS ...staan waarschijnlijk zelden stil bij alles wat in onze stad samenkomt. Wat onze stad maakt tot wat zij is. Hoe de gebouwen, de straten, de parken zijn ontstaan. Hoe al die Amsterdammers hier zijn aangekomen, lang geleden of recent. Hoe zij samen de stad bouwden tot wat zij vandaag is. Amsterdam is de plek waar je woont, werkt, leert, liefhebt en elke dag een beetje ouder wordt. Je beweegt je door de stad, bezig met alledaagse beslommeringen, ambities of met zorgen. Zonder je voortdurend te beseffen wat de essentie is van de stad waarin je leeft. Hoe de stad ons vormt en maakt tot wie we zijn. En hoe dat zo is gekomen.  

 

[…]

 

Democratische stad

Er ligt een grote taak voor het gemeentebestuur om de relatie tussen burgers, ondernemers en overheid te verbeteren. Bewoners hebben net zulke goede, zo niet betere, ideeën als het stadsbestuur. Wij streven naar een open en transparant bestuur, een naar buiten gerichte organisatie die open staat voor maatschappelijk en buurtgericht initiatief. We voelen het als onze verantwoordelijkheid om de zeggenschap van bewoners te vergroten. Niet door nieuwe stelsels op te tuigen maar door met de stad het gesprek en het debat aan te gaan over hoe dat kan en moet. Amsterdammers laten vaak en op veel plekken zien dat zij tal van zaken prima zelf kunnen regelen. Hier moet de overheid steunend en niet sturend zijn. Wij kiezen voor een stad waarin we elkaar zien als bondgenoten in plaats van concurrenten. Dat betekent vertrouwen in elkaar hebben en vertrouwen geven. Wij zijn ervan overtuigd dat dat we daarmee het meest bereiken."

 

Daarom spreken wij, samen met andere organisaties, het College van Burgemeester en Wethouders en de Gemeenteraad hier op aan met de volgende boodschap: 

  • Er is grote druk om te meer woningen te bouwen in Amsterdam. Veel bouwprojecten komen vást te zitten. Resultaat: niet genoeg woningen én boze buurtbewoners die gefrustreerd zijn over hoe ze door de gemeente behandeld worden. Wantrouwen in de politiek. Polarisatie.
  • Bouwprojecten kunnen juist een instrument worden van de gemeente om de visie als beschreven in het coalitieakkoord te verwezenlijken. De visie van de gemeente gaat namelijk over de stad sámen bouwen, zeggenschap, burgerinitiatief, democratisering. Als de gemeente bereid is sámen met de buurtbewoners gaat bouwen, d.m.v. co-creatie, dan kan de polarisatie overkomen worden.
  • Wij denken dat je er betere buurten door krijgt, een betere stad, meer ownerschip, sociale cohesie. Misschien gaat het zelfs snéller. Misschien passen er zo zelfs méér woningen. Je kan ook moeilijke thema's aanpakken: integratie, racisme, nieuwe Nederlanders, daklozenopvang. Wanneer de stad dit goed aanpakt, door huidige buurtbewoners mooie faciliteiten in hun buurt te geven, met oplossingen voor moeilijke thema’s geïntegreerd.
  • Co-creatie zal een uitdaging zijn: durft de gemeente de buurt te vertrouwen en de regie voor een belangrijk deel uit handen te geven? Willen buurtbewoners écht ownership? Dan betekent dat ook ownership en verantwoordelijkheid voor de moeilijke zaken: gelimiteerd budget, keuzes maken, en ja, misschien ook méér woningen dan ons eigenlijk lief is.
  • Met Mercator Park / Jan Evertsen West hebben we een perfect pilot project. We hebben al een groep enthousiastelingen (wij!) die in contact staan met de buurt, redelijk zijn en verantwoordelijkheid willen nemen. Ook bereid zijn om terug te treden en de buurt te laten creëren. En ook het project is in de juiste fase. Er is mogelijkheid dit goed en ook snel te doen.
  • Een succes hier kan andere bouwprojecten in Amsterdam en daarbuiten inspireren.

 

 

Mensen

 

We zijn een sterke, diverse en dynamische buurtvereniging geworden. Een paar van onze leden:

 

Michiel van Tongeren (44; initiatiefnemer): "Amsterdam is een mooie en vooral ook een heel menselijk stad. Onze stad intimideert niet, maar nodigt juist uit. Ik woon met enorm veel plezier op de Orteliuskade in De Baarsjes, echt een prachtige, fijne buurt. Ik zet me vooral actief in omdat ik denk dat een échte samenwerking tussen de gemeente en bewoners een enorme kans is. Niet alleen om sneller, méér en betere woningen bouwen, maar zelfs om de stad en onze samenleving sámen vorm te geven. Democratisering. Zeggenschap. Samenwerken. En eigenlijk is dit precies de visie van de gemeente zoals beschreven in het Coalitieakkoord 2018: https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/volg-beleid/coalitieakkoord-2018/)"

 

Laurens, wonend op de Orteliuskade (48; initiatiefnemer): "Toen ik voor het eerst de tekeningen van de 50 meter monsterlijk hoge toren aan de Orteliuskade zag, dacht ik dat het niet moeilijk zou zijn om de gemeente in te laten zien dat dát geen goed idee was. Maar het bleek het begin van een intensieve en frustrerende periode (van september 2019 tot nu)! Mijn ervaringen met de gemeente waren altijd goed geweest waardoor ik dacht dat de gemeente open en eerlijk was. Bij de afdeling waar grote bouwprojecten ontwikkeld worden, bleek dit echter niet het geval. De hoge en gladde muur die om deze afdeling (Grond en Ontwikkeling) staat, is tot nu toe helaas overeind gebleven. Wel zijn sommige boodschappen die we over de muur hebben kunnen gooien aangekomen en is de toren nu verplaatst richting de A10! 

Ik zet mij in om de gemeente in te laten zien dat het ontwerpen van een nieuwe buurt in samenwerking met de buurtbewoners vanaf het begin een veel beter resultaat oplevert. Er is onder de bewoners meer begrip voor onpopulaire beslissingen en de bewoners willen door hun inbreng dat de nieuwe buurt ook echt een succes wordt. De nieuwe buurt wordt omarmd door de huidige bewoners en gezien als eigen!"

 

 

 

 


Marieke van Doorninck is wethouder van Ruimtelijke Ontwikkeling en Duurzaamheid. Zij is de eindverantwoordelijke van het project Jan Evertsenstraat-West. Hieronder staan drie inspirerende uitspraken van haar, waaraan we haar willen houden bij de ontwikkeling van ons gebied:

  • ‘Generaties betrokken burgers en activisten, bestuurders, ambtenaren, ontwerpers, kunstenaars en instellingen hebben zich hard gemaakt voor leefbare en groene straten en pleinen, betaalbare en goede huurwoningen, voor openbaar vervoer, onze waterwerken, de stadsparken, monumentenzorg, de bescherming van natuurgebieden en waardevolle landschappen. Deze publieke goederen liggen aan de basis van het huidige succes van onze steden, Amsterdam voorop.

Het kan en mag niet zo zijn dat dit publieke goed nu aan het succes dat er het gevolg van is, ten onder gaat. Maar dat is wel degelijk een serieus risico. Het succes van de stad heeft ons overvallen en de opgave is nu er heel snel samen met de samenleving een antwoord op te formuleren.’ (https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/college/wethouder/marieke-doorninck/toespraken/lezing-presentatie-boek-'gedeelde/)